Gmina nie może zabronić prowadzenia działalności w istniejącym obiekcie i zmusić właściciela do jego robiórki, nawet jeśli dokonała zmiany przeznaczenia terenu. Byłoby to możliwe jedynie poprzez wywłaszczenie, ale w tej sytuacji pozbawienie właściciela praw do nieruchomości nie wchodzi w grę. Urządzenie zieleni miejskiej nie jest bowiem wymienione w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami jako cel publiczny uzasadniający wywłaszczenie. Dlatego właściciel takiego obiektu może dalej prowadzić w nim działalność, jednak nie będzie go mógł rozbudować ani przebudować, gdyż nie dostanie pozwolenia na przeprowadzenie robót budowlanych. Może natomiast skorzystać z uprawnień, jakie daje art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą korzystanie z nieruchomości albo jej części w dotychczasowy sposób lub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem stało się niemożliwe bądź istotnie ograniczone, właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości może żądać od gminy:
- odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę albo
- wykupienia nieruchomości bądź jej części lub
- zamiany na inną.
Jeśli natomiast w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości uległa obniżeniu, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość i nie skorzystał z wyżej wymienionych uprawnień, może żądać od gminy odszkodowania równego obniżeniu wartości nieruchomości. Ponadto osoba, która uważa, że uchwała w sprawie planu narusza prawo, może ją zaskarżyć do wojewódzkiego sądu administracyjnego po uprzednim wezwaniu gminy do usunięcia naruszeń.
Podstawa prawna:
- ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz.U. z 2004 r. nr 261, poz. 2603 z późn. zm.)
- ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2003 nr 80, poz. 717 z późn. zm.)
