Do zapłaty podatku są zobowiązane obie strony umowy. Mogą one ustalić między sobą, kto go zapłaci (na przykład pożyczkobiorca), ale ustalenia te nie wiążą fiskusa, który w razie niezapłacenia podatku może go ściągnąć od każdej ze stron.
Podatek wpłaca się w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy, chyba że jest ona zawierana w formie notarialnej (wówczas notariusz od razu oblicza i pobiera podatek). Konieczne jest również złożenie w tym samym terminie deklaracji podatkowej na druku PCC-1 w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania jednej ze stron.
Od podatku są zwolnione umowy pożyczki zawierane pomiędzy osobami bliskimi zaliczanymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn – do wysokości kwoty niepodlegającej opodatkowaniu tym podatkiem (obecnie 9637 zł). W skład I grupy podatkowej wchodzą: małżonek, dzieci, wnuki i prawnuki, rodzice i dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, teściowie, rodzeństwo, ojczym i macocha. Kwota wolna od podatku dotyczy łącznej kwoty pożyczek uzyskanych w ciągu pięciu lat od jednej osoby. Nie sumuje się więc wszystkich pożyczek udzielanych przez kilku członków rodziny. Syn może bez podatku pożyczyć w ciągu pięciu lat od taty 9637 zł i po tyle samo od mamy, brata lub innej bliskiej osoby. Od nadwyżki ponad tę kwotę (osobno dla pożyczek od różnych osób) trzeba zapłacić 2% podatku.
Zwolnione od podatku są również umowy pożyczki zawierane między innymi osobami (nienależącymi do bliskiej rodziny) – do kwoty 1000 zł. Limit ten dotyczy łącznej kwoty pożyczek uzyskanych od jednej osoby w ciągu roku.
Jeżeli pożyczone kwoty nie przekraczają podanych limitów, nie trzeba rejestrować umów ani składać deklaracji podatkowych w urzędzie skarbowym.
Podstawa prawna: ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2000 r. nr 86, poz. 959 z późn. zm.)
