Ile pali kocioł?

Jakie powinno być dobowe zużycie gazu przez kocioł przy temperaturze 0°C w domu o powierzchni 136 m²? Porównałem zużycie w moim domu ze zużyciem u znajomego, który ma dom podobnej wielkości i taki sam kocioł. Zauważyłem, że mój kocioł spala więcej gazu.

Na takie pytanie nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Zużycie gazu zależy od wielu czynników, przede wszystkim od temperatury, jaka jest utrzymywana w pomieszczeniach, i od strat ciepła przez przegrody domu (ściany, okna, dach, podłogę) oraz przez kominy i przewody wentylacyjne. Oprócz tego ważna jest sprawność urządzeń, z których składa się instalacja grzewcza. Sprawę komplikuje też to, że w praktyce temperatura w poszczególnych pomieszczeniach domu nie jest przez całą dobę taka sama. Z całą pewnością jej rozkład nie jest też równomierny, na przykład zimniej jest w pobliżu okien, a cieplej w środku domu. Właściwie nie jest możliwe stwierdzenie, jaka jest średnia temperatura we wnętrzu domu. Do tego w warunkach rzeczywistych temperatura na dworze nigdy nie utrzymuje się na tym samym poziomie przez 24 godziny. Dlatego dobowe zużycie gazu można określić tylko teoretycznie, przyjmując kilka założeń upraszczających:
- temperatura przez całą dobę wynosi 20°C w całym domu i 0°C na zewnątrz;
- sprawność instalacji grzewczej to 90%;
- kocioł nie podgrzewa wody użytkowej;
- zapotrzebowanie na ciepło (uwzględniając wszystkie straty ciepła przy powyższych wartościach temperatury) wynosi:
– 35 W/m² – jeśli dom jest solidnie ocieplony i wyposażony w dobre okna, a ich powierzchnia nie jest szczególnie duża,
– 100 W/m² – jeśli dom ma więcej niż kilkanaście lat i nie był docieplony.
Zatem w domu o powierzchni 136 m² całkowite zapotrzebowanie to 4,76 kW w pierwszym przypadku i 13,6 kW – w drugim.
Przy takich założeniach zużycie ciepła w ciągu doby wynosi:
1. 4,76 · 24 / 0,9 = 127 kWh – w ciepłym domu,
2. 13,6 · 24 / 0,9 = 363 kWh – w domu nieocieplonym.
Wartość opałowa gazu ziemnego to teoretycznie 9,6 kWh/m³, a propanu – 25,9 kWh/m³, więc zużycie dobowe wyniesie odpowiednio:
1. 127 / 9,6 = 13,2 m³ gazu ziemnego lub 127 / 25,9 = 4,9 m³ (2,44 kg) propanu,
2. 363 / 9,6 = 37,8 m³ gazu ziemnego lub 363 / 25,9 = 26,9 m³ (13,38 kg) propanu.
Jak widać, różnice wynikające tylko ze stopnia ocieplenia domu mogą być ogromne, do tego każdy z powyższych wyników może się bardzo różnić od rzeczywistego zużycia ze względu na niewielkie nawet różnice temperatury wewnątrz i na zewnątrz domu. Porównywanie dobowego zużycia gazu w dwóch różnych domach jest praktycznie pozbawione sensu. Zdecydowanie ciekawsze wnioski można wyciągnąć z porównania zużycia rocznego, ale i tak zaobserwowane różnice nie muszą świadczyć o jakości kotła (którą można ocenić tylko po przebadaniu w warunkach laboratoryjnych), raczej o innym zapotrzebowaniu na ciepło domów, w których pracowały kotły.