Przed podjęciem uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu wójt, burmistrz albo prezydent miasta musi wykonać analizy dotyczące zasadności przystąpienia do sporządzenia planu i dopiero, jeśli takie analizy wykażą potrzebę sporządzenia planu, występuje z wnioskiem do rady gminy o podjęcie stosownej uchwały. Za opracowaniem planu może przemawiać na przykład brak w gminie wolnych terenów pod budownictwo mieszkaniowe lub potrzeba realizacji inwestycji publicznych (szkoły, drogi, szpitale). Ponadto im więcej zainteresowania opracowaniem planu przejawiają mieszkańcy gminy, tym większe szanse, że uwzględni ona ich oczekiwania.
Niestety, brak działań gminy w kierunku uchwalenia planu nie podlega zaskarżeniu. W tej kwestii wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, który w postanowieniu z 24 sierpnia 2004 r. sygn. II SAB/Gd 48/04 (ONSAiWSA 2005/2/40) stwierdził, że niedopuszczalna jest skarga na bezczynność rady gminy w przedmiocie podjęcia uchwały o przystąpieniu do sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, gdy sporządzenie takiego planu nie jest obowiązkowe.
Mieszkańcy nie mogą więc wnosić skarg ani odwoływać się w sprawie braku planu do innych organów, mogą natomiast składać wnioski i ciągle przypominać władzom gminy o potrzebie opracowania planu.
Podstawa prawna: ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. nr 80, poz. 717 z późn. zm.)
